การตรวจไวรัสตับอักเสบซี (Hepatitis C Virus) ด้วย VERSANTTM HCV RNA assay

ไวรัสตับอักเสบซีคืออะไร
ไวรัสตับอักเสบซี (Hepatitis C Virus; HCV) ถือเป็นปัญหาทางสาธารณสุขที่สำคัญ จากการรายงานขององค์การอนามัยโลกพบว่ามีผู้ติดเชื้อประมาณ 71 ล้านคนทั่วโลก และมีความชุกสูงในทวีปยุโรปและแถบเมดิเตอร์เรเนียนตะวันออก สำหรับประเทศไทยจากข้อมูลผู้บริจาคโลหิต พบความชุกการติดเชื้อโดยเฉลี่ยร้อยละ 0.5 – 2 ของประชากรทั่วไป ประมาณการณ์ว่าในปัจจุบันมีผู้ติดเชื้อไวรัสตับอักเสบซีเรื้อรังในประเทศไทยประมาณ 300,000 - 500,000 คน

ไวรัสตับอักเสบซีเป็นไวรัสชนิด RNA ที่ถูกค้นพบในปี พ.ศ. 2532 พบว่าเป็นไวรัสที่สามารถทำให้เกิดโรคตับอักเสบทั้งชนิดเฉียบพลันและเรื้อรัง ตลอดจนการเป็นตับแข็งและมะเร็งตับ สามารถติดต่อได้ผ่านทางเลือด ความเสี่ยงที่จะทำให้เกิดการติดเชื้อ ได้แก่ การใช้เข็มฉีดยาร่วมกับผู้อื่น บุคลากรทางการแพทย์ที่สัมผัสกับเลือดของผู้ที่ติดเชื้อ การได้รับเลือดหรือผลิตภัณฑ์จากเลือดที่มีการปนเปื้อนเชื้อไวรัส เป็นต้น ปัจจุบันยังไม่มีวัคซีนในการป้องกันการติดเชื้อ

การตรวจวินิจฉัยการติดเชื้อไวรัสตับอักเสบซีสามารถทำได้โดยการตรวจหาแอนตี้บอดี้ต่อไวรัสตับอักเสบซี (anti-HCV) และตรวจหาปริมาณ HCV-RNA ในกระแสเลือดเพื่อดูระดับความรุนแรงของการติดเชื้อและใช้ในการติดตามการรักษาด้วยยาต้านไวรัสอีกด้วย นอกจากนี้ก่อนเริ่มให้การรักษาต้องตรวจหาสายพันธุ์ของเชื้อเพื่อใช้วางแผนการรักษาให้เหมาะสม รวมทั้งประเมินระดับการทำงานของตับ ความรุนแรงของอาการอักเสบและการเกิดพังผืดที่ตับเพื่อตรวจดูความรุนแรงของโรค โดยวัดปริมาณเอมไซม์ตับ เช่น AST, ALT เป็นต้น

การตรวจหาปริมาณเชื้อไวรัสตับอักเสบซีในกระแสเลือด

1. ข้อบ่งชี้ในการส่งตรวจ

   เพื่อใช้ในการติดตามการรักษาด้วยยาต้านไวรัสในผู้ติดเชื้อ HCV ร่วมกับอาการทางคลินิกและผลการตรวจทางห้องปฏิบัติการอื่นๆ

2. วิธีการตรวจวิเคราะห์

   ตรวจหาปริมาณ HCV RNA ด้วยชุดน้ำยา VERSANT® HCV RNA 1.0 Assay (kPCR)

3. หลักการตรวจวิเคราะห์

   หลักการตรวจวิเคราะห์ของชุดน้ำยา VERSANT® HCV RNA 1.0 Assay (kPCR) คือ การตรวจหาปริมาณ HCV RNA จากตัวอย่างพลาสมา หรือซีรั่ม ด้วยขั้นตอนของการทำปฏิกิริยา Reverse transcription (RT) ร่วมกับ kinetic polymerase chain reaction (kPCR)

   

     คุณสมบัติทั่วไปของชุดน้ำยา
     Target region:  5’ untranslated region (5’ UTR)
     Dynamic Range:  15 to 100,000,000 IU/mL
     Limit of detection:  15 IU/mL (Upper 95% CI 14.2 IU/mL)
     Genotype Detection:  เชื้อไวรัส HCV Genotype 1-6

    

   

4. การเก็บสิ่งส่งตรวจ
   • การเตรียมผู้ป่วย  

     ไม่มี

   • ชนิดของสิ่งส่งตรวจ
     • เลือดครบส่วนที่มี  K2EDTA หรือ ACD เป็นสารกันเลือดแข็ง
     • เลือดครบส่วนที่เก็บด้วย Plasma preparation tubes หรือ Serum Separator Tubes (SST)
     • พลาสมา หรือ ซีรัม (ปริมาตรไม่น้อยกว่า 700 µL)

       หมายเหตุ การเตรียมพลาสมา คือ ให้นำเลือดครบส่วนมาปั่นที่ความเร็วรอบ 1,000-1,3000 xg เป็นเวลา 10-15 นาที จากนั้นดูดแยกพลาสมาลงในหลอดใหม่

5. การนำส่งสิ่งส่งตรวจ

   ชนิดของตัวอย่าง	อุณหภูมิ	ระยะเวลาในการนำส่ง
   เลือดครบส่วน	อุณหภูมิห้อง (15-25°C)	ภายใน 6 ชั่วโมง
   	2-8°C	ภายใน24 ชั่วโมง
   พลาสมา หรือ ซีรัม	อุณหภูมิห้อง (15-25°C)	ภายใน 24 ชั่วโมง
   	2-8°C	ภายใน 72 ชั่วโมง

6. ระยะเวลาในการรายงานผล

   7 วันทำการ

7. การรายงานผล
   - ช่วงค่าที่ตรวจวัดได้        15 - 100,000,000 IU/mL
   - ค่าวิกฤติ          ไม่มี
    

   ผลการตรวจวิเคราะห์	การแปลผล
   Target not detected	ตรวจไม่พบ HCV RNA ด้วยวิธีการนี้ รายงานผล “HCV RNA not detected”
   <15 IU/mL	ปริมาณ HCV RNA ในตัวอย่างต่ำกว่า Lower Limit of Quantitation รายงานผล “HCV RNA detected less than 15 IU/mL”
   ปริมาณ HCV RNA	ปริมาณ HCV RNA ในตัวอย่างอยู่ในช่วงระหว่าง Lower Limit of Quantitation กับ Upper Limit of Quantitation รายงานผล “ปริมาณ HCV RNA (IU/mL) ที่ตรวจวัดได้”
   >1 x 108 IU/mL	ปริมาณ HCV RNA ในตัวอย่างสูง Upper Limit of Quantitation รายงานผล “HCV RNA detected greater than 1 x 108 IU/mL”

8. สิ่งรบกวนต่อการตรวจวิเคราะห์
   • สารกันเลือดแข็งชนิด Heparin
   • ตัวอย่างเลือดที่มีการ Hemolysis (Hb concentration มากกว่า 200 mg/dL)
   • แอลกฮอล์
   • แป้งจากถุงมือ
   • ตัวอย่างที่ไม่เก็บรักษาตามอุณหภูมิที่เหมาะสม
9. ระยะเวลาที่สามารถขอตรวจเพิ่มได้

   1 เดือน

สนใจสอบถามข้อมูลเพิ่มเติม : https://www.healthcare.siemens.com/molecular-diagnostics